NASRULLAH CAMİİ
Kastamonu adı Nasrullah ile Nasrullah adı Kastamonu ile adeta bütünleşmiştir. Gözleri okşayan mimari güzelliği, Türk – İslam medeniyetinin gücünü haykıran heybeti ile ve vaaz kürsüsünde yankılanan Mehmet Akif Ersoy’ in sesiyle Kastamonu’ ya vurulmuş olan Türk mührünün en nadide eserlerinden birisidir Nasrullah Camii.
Hemen önünde yer alan görkemli şadırvanı, çevresini kuşatan medreseleri ile Kastamonu’ nun tarihi geçmişindeki sanat ruhunu ve ilim – irfan merkezi oluşunu bu günlere haykıran Nasrullah Camii, ilin hem merkez camii hem de en fazla cemaat alan camisidir.
Cami, 2. Beyazıd döneminde Karamanlı Müderris Yakup Efendi’ nin oğlu Kadı Nasrullah tarafından 1506 yılında yaptırılmıştır. Şekaik – i Numaniye adlı eserde Nasrullah Kadı için “hazır cevaplılık ve nüktedanlıkta Nasreddin Hoca, dünyevi işlerde İbn – i Sina gibi idi.” denmektedir.
NASRULLAH ŞADIRVANI
Cami ile birlikte inşa edildiği bilinen şadırvan bu günkü haliyle 1752 yılında Bedii isimli bir hayır sahibi tarafından tamir ve ihya edilmiştir. Anadolu’ nun en büyük ve görkemli şadırvanlarından birisi olan Nasrullah şadırvanından su içen bir misafirin ömrü içinde Kastamonu’ ya tekrar gelmekten kendini alamayacağı ve bu şadırvandan su yudumlayan her insanın ya yedi yıl burada kalacağı ya da yedi kez Kastamonu’ ya uğrayacağı rivayetleri ile şöhret bulmuştur.
NASRULLAH KÖPRÜSÜ
Kastamonu’ nun ortasından geçen Karaçomak Deresi’ nin üzerine bir inci gibi işlenen köprü, Nasrullah Kadı tarafından 1506 yılında yaptırılmıştır.
MÜNİRE hanım MEDRESESİ
Bayraklı medrese olarak da bilinen medrese 1746 yılında Reis’ül Küttap Hacı Mustafa Efendi tarafından yaptırılmıştır. Medreseye ismini veren Münire Hanım’ ın Hacı Mustafa Efendi’ nin kızı ya da eşi olduğu tahmin edilmektedir. Uzun yıllar Vakıflar Öğrenci Yurdu olarak kullanılan bina, günümüzde el sanatları çarşısı olarak Kastamonu’ nun en hareketli turistik mekanlarından birisi konumuna gelmiştir.
NUMANİYE MEDRESESİ
1688 yılları civarında Cecelizade İbrahim Nurettin Efendi tarafından yaptırılmıştır. Numaniye adı, 1834 yılında bu medresede müderrislik yaptığı bilinen Kadiri ve Nakşibendi Şeyni Hoca Numan Efendi’ den gelmektedir. Ancak, yapılışından Numaniye ismi verildiği tarihe kadar hangi adla anıldığı bilinmemektedir.
Uzun yıllar Kastamonu Vakıflar Bölge Müdürlüğü imareti, mutfak ve yemek salonu olarak hizmet veren medrese, günümüzde turizme yönelik olarak hizmet vermektedir.
TEVFİKİYE MEDRESESİ
1824 yılı veya bu tarihten sonraki yakın bir zamanda Hatip Efendi zade Tevfik Efendi tarafından yaptırılmıştır.
Bir süre Kastamonu İl Müftülü hizmet binası daha sonra Kastamonu Vakıflar Yurt Müdürlüğü binası ve son olarak da İl Turizm Müdürlüğü Hizmet Binası ve Turizm Danışma Bürosu olarak hizmet veren bina, 2005 yılı içersinde restorasyon ve onarımdan geçirilerek özel sektöre kiraya verilmiştir.